Ettehiyyatü Yerine Ne Okunabilir? – Manevi Yolculuk Üzerinden Derin Bir Bakış
Namaz kılarken “Ettehiyyatü Duası”nı ezberleyemeyen veya bilmeyen biriyle konuşurken aklımda hep aynı soru beliriyor: “Peki ya bu duayı okuyamazsak ne olacak?” Aslında mesele sadece bir dua değil; ibadet, aidiyet, ruhsal derinlik ve bağlılık… Bu yazıda, Ettehiyyatü’nün kökeninden başlayıp günümüzdeki yorumlarına ve inançla pratik arasındaki hassas dengeye kadar uzanan bir analiz sunuyorum — gelin birlikte düşünelim.
Ettehiyyatü Duası Nedir, Niye Bu Kadar Önemli?
Ettehiyyatü Duası, namazda oturuş (ka‘de) halinde okunması gereken teşehhüd duasıdır. Duada Allah’a hamd, Peygamber’e salât‑selam, müminlerle selamlaşma ve kelime‑i şehadet yer alır. ([İslam ve İhsan][1])
Bu dua, namazın anlamını, Rabb ile kul arasındaki bağı ve topluluğun kardeşliğini hatırlatır. İbadetin yalnız başına değil, aynı zamanda manevî bir topluluk içinde olduğunu hissettirir. Bu yüzden eski dönemden beri Müslümanlar için ruhsal bir duruş, bir teslimiyet ve samimiyet ifadesi olmuştur. ([Namaz Zamanı][2])
Çeşitli mezheplerde (örneğin Hanefi Mezhebi ve Şafii Mezhebi) dua metninde küçük farklılıklar görülebilir; ama hiçbir mezhep namazda Ettehiyyatü yerine bambaşka bir dua okunmasına onay vermez. ([Sorularla İslamiyet][3])
Ettehiyyatü Yerine Başka Dua Okunabilir mi?
İslam âlimlerinin çoğuna göre, namazın teşehhüd kısmında Ettehiyyatü Duası okunmalıdır; yerine herhangi bir dua koymak kabul görmez. ([Usta Yemek Tarifleri][4])
Yani, eğer kişi Ettehiyyatü’yü bilmiyorsa — ve geçici olarak hamd, salât‑selam, şehadet gibi ifadeleri içeren başka kısa dualar okumayı düşünüyorsa — bu yaklaşım, birçok otoriteye göre uygun görülmez. Çünkü dua, sadece söz değil; namazın rükünlerinden biri sayılır. ([petinya.org][5])
Bazı kaynaklarda, dua bilinene kadar namaza ara verip öğrenilmesi tavsiye edilebilir. Çünkü namazın huşû ile kılınması, sadece mekanik değil bilinçli bir ibadet olmasını sağlar. ([petinya.org][5])
Neden Ettehiyyatü Bu Kadar Kritik?
Metin ve Gelenek: Ettehiyyatü Duası, Peygamber Efendimiz aracılığıyla sahabe döneminden itibaren iletilmiş, namazın bir parçası olarak kabul edilmiştir. ([İslam ve İhsan][6])
Huşû Ve Birliktelik: Dua, Allah’a hamd, Peygamber’e salât‑selam ve ümmetle selamlaşmayı içerir; yani namaz yalnızca bireysel değil, toplumsal bir anlam taşır.
İbadetin Geçerliliği: Birçok bilgi kaynağı, Ettehiyyatü’nün namazın vacip unsurlarından biri olduğunu ve yerine başka dua konulmasının namazın huşûsunu zedeleyeceğini belirtir. ([Afyon Haber Odak][7])
Günümüzde Yaşanan Pratik – Bilmeyen, Unutan, Korkanlar
Modern dünyada, özellikle genç kuşak arasında duaları ezberlemeden namaza duranlar veya Arapça metni okumakta zorlananlar olabilir. Bu durumda kişi kendini huzursuz hissedebilir: hem ibadet etmek hem de eksik yapmak arasında kalabilir.
Kimi zaman bu durum, ibadetten uzaklaşmaya; kimi zaman keçenin kolaya kaçması olarak “kendi ifadelerini” ibadete koymaya iter. Fakat bu yaklaşım, İslam’ın hem metne hem manaya verdiği önemi zayıflatabilir.
Alternatif mi, İsteksizlik mi? – İçsel Bir Soru
Aslında soru şu: Eğer Ettehiyyatü bilinmiyorsa, onu öğrenmek bir ibadet değil mi? Sadece metni ezberlemek değil; anlamını kavramak, huşû ile okumak gerektiği ortada. Çünkü dua, kalpte başlar.
Bazıları için bu zorluk, İslam’a dair çekincelerin veya yabancılaşmanın işareti olabilir — oysa bu, aynı zamanda bir davettir: öğrenmeye, derinleşmeye, Rabb ile ilişkiyi sağlamlaştırmaya…
Ne Yapmalıyız? – Samimi Bir Çağrı
Eğer Ettehiyyatü Duası’nı bilmiyorsanız — durun, öğrenin. Küçük bir kağıda yazın, sabah akşam okuyun; iki‑üç tekrarla ezberinizde yer etsin.
Okurken anlamını düşünün: Allah’a hamd, Peygamber’e saygı, müminlerle selamlaşma, tevhid ve şehadet… Bu kelimeler sadece Arapça değil; kalbinizin yansıması olacak.
Ve eğer namazda okuduğunuzda huşû bulamıyorsanız, bu yazı sizin için bir davet: ruh ile beden, dil ile kalp arasında uyum kurun.
Siz Ne Düşünüyorsunuz?
Namaz kılarken Ettehiyyatü Duası’nı biliyor musunuz? Ezberlemiş olmanın ruhunuza, huzurunuza etkisi ne oldu? Özellikle Arapça metin bilmeyenler, bu konuda yaşadıkları içsel çatışmaları nasıl aşmayı planlıyor? Yorumlarda buluşalım — bu soruların en güzel cevapları sizden gelir.
[1]: “Ettehiyyâtü (Tahiyyat) Duasının Okunuşu ve Anlamı | İslam ve İhsan”
[2]: “Ettehiyyatü duası anlamı, Tahiyyat duası, okunuşu ve Türkçe anlamı”
[3]: “Hanefi ve Şafii Mezhebine göre namazın … – Sorularla İslamiyet”
[4]: “Ettehiyyatü duası yerine ne okunur? – Usta Yemek Tarifleri”
[5]: “Namazda ettehiyyatü yerine ne okunabilir? – Genel | petinya.org”
[6]: “ETTEHİYYATÜ DUASI – Ettehiyyatü Duası Okunuşu – İslam ve İhsan”
[7]: “Ettehiyyatü Duası ve Okunuşu: Arapça Yazılışı, Türkçe Okunuşu, Anlamı …”